Onze acties voor een verantwoordelijk beheer van de financiën en de gewestbegroting

Eind 2019 heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zich kandidaat gesteld via het steunprogramma voor structurele hervormingen van de Europese Commissie voor een onafhankelijke evaluatie van zijn overheidsfinanciënbeheer. Daartoe is het evaluatiekader PEFA¹ gekozen. Als eerste gebruiker in België is het Gewest niet enkel hier maar ook in West-Europa een pionier. De PEFA-evaluatie moet het Gewest in staat stellen in voorkomend geval de nodige maatregelen te nemen om zijn overheidsfinanciënbeheer te versterken en de invoering van uitgavenonderzoeken (of "spending reviews") voor te bereiden.

Brussel Financiën en Begroting heeft een eerste analyseprogramma goedgekeurd voor de periode 2020-2021.

Het omvat vijf opdrachten: drie uitgevoerd bij de besturen van de GOB, één bij een autonome bestuursinstelling (ABI) en tot slot een PEFA-evaluatie. Deze oefening begon met een startvergadering in september 2020 en werd voortgezet tot eind juni 2021. Alle diensten van de regering waren bij deze evaluatie betrokken, alsook 23 ABI's. Op basis van de resultaten zal een actieplan of hervormingsprogramma worden opgesteld om de gebleken zwaktes te verhelpen, en Brussel Financiën en Begroting zal de nodige maatregelen nemen om zijn overheidsfinanciënbeheer te verbeteren ten gunste van al zijn partners.

De voorafgaande analyse van het overheidsfinanciënbeheer via de PEFA-evaluatie moet het mogelijk maken uitgavenonderzoeken op te nemen in de begrotingscyclus. Die worden verwezenlijkt in een optimaal begrotingskader, met een strategische aanpak en een meerjarendimensie, waarbij gezorgd wordt voor een sterke link tussen de begroting, het gevoerde beleid en de verwachte resultaten.

Brussel Financiën en Begroting heeft in 2020 deelgenomen aan twee uitgavenonderzoeken. De sociale huisvesting in Brussel en het bestuur Brussel Mobiliteit werden in dit kader opgevolgd, en de resultaten zijn respectievelijk sinds eind 2021 en sinds het eerste kwartaal van 2022 beschikbaar.

Op basis van de ervaring van de proefprojecten inzake uitgavenonderzoek en de resultaten van de PEFA-analyse is er een verslag opgesteld met aanbevelingen over de structurele integratie van de tool in het begrotingsproces van het Gewest. Dit verslag is beschikbaar sinds het eerste kwartaal van 2022.

In het tweede kwartaal van 2022 zal de regering beslissen hoe de uitgavenonderzoeken structureel zullen worden opgenomen in het begrotingsproces van het Gewest en welke stappen daartoe moeten worden ondernomen.

De resultaten zullen ook worden gebruikt voor de evaluatie van ons begrotings- en boekhoudrecht te (OOBBC² en uitvoeringsbesluiten), waar tijdens de vorige regeerperiode de laatste hand aan werd gelegd.

^{1 Internationaal kader om de sterke en zwakke punten van het beheer van de overheidsfinanciën te beoordelen en daarover verslag uit te brengen, waarbij kwantitatieve indicatoren gebruikt worden om de prestaties te meten.}

^{2 Organieke ordonnantie van 23 februari 2006 houdende de bepalingen die van toepassing zijn op de begroting, de boekhouding en de controle alsook de bijhorende uitvoeringsbesluiten.}

In samenwerking met Brussel ConnectIT ontwikkelt Brussel Financiën en Begroting sinds 2016 het gewestelijke SAP-platform. Deze performante tool voor begrotingsboekhouding en algemene boekhouding, gebaseerd op de SAP-technologie, biedt nieuwe diensten aan de institutionele partners van de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel. Naar aanleiding van de integratie van de diensten van de regering in januari 2020, heeft Brussel Financiën en Begroting de tool opgevolgd opdat die optimaal afgestemd zou zijn op de vakbehoeften. Voortaan worden de begrotings- en boekhoudgegevens van de diensten van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering en de instellingen die deel uitmaken van het gewestelijke SAP-platform in eenzelfde systeem verwerkt.

In dit kader heeft Brussel Financiën en Begroting een kaderovereenkomst gesloten¹ die het mogelijk maakt bijkomende diensten inzake boekhoudkundige bijstand, opleidingen en documentatie ter beschikking te stellen van de autonome bestuursinstellingen (ABI's). De instellingen kunnen hiervan gebruikmaken via dienstencontracten voor business- en strategische adviezen, analyses (business-, functionele en/of technische analyses) en bijstand bij het onderhoud van IT-oplossingen (diensten, gegevens, producten, enz.). Ook de functionele bijstand, in de ruime zin van het woord, betreffende de ERP² SAP komt hierin aan bod, met een focus op de boekhoudkundige en financiële modules die al op gewestelijk niveau worden uitgerold.

Dit delen van tools, kennis en expertise op het niveau van het Gewest verhoogt hun prestaties en doeltreffendheid i.v.m. de beheersing van de begrotings- en boekhoudprocessen, en dat tegen een lagere prijs.

^{1 Een kaderovereenkomst is een overheidsopdracht die, voor een bepaalde periode, de nadere regels bepaalt voor de gunning van opeenvolgende opdrachten of voor opeenvolgende bestelbonnen met één of meerdere ondernemers. Concreet verbindt de aankoper zich er de hele periode van de kaderovereenkomst toe contracten af te sluiten met de geselecteerde bedrijven over de prestaties die het voorwerp uitmaken van de kaderovereenkomst.}

^{2 Een enterprise resource planning (ERP)-systeem kan worden omschreven als een systeem waarin de verschillende functies van het bedrijf (boekhouding, financiën, productie, inkoop, marketing, human resources, kwaliteit, onderhoud, enz.) met elkaar verbonden zijn door middel van een gecentraliseerd informatiesysteem dat gebaseerd is op een client/server-configuratie.}

Om de gewestelijke begroting toegankelijk te maken voor de Brusselse burgers heeft Brussel Financiën en Begroting de website budget.brussels ontwikkeld en in juni 2021 online geplaatst. Het is voortaan mogelijk op interactieve wijze een vereenvoudigde versie van de volledige gewestelijke begroting te raadplegen op budget.brussels. De begrotingen van 2020 en 2021 zijn al beschikbaar, zodat de middelen van beide jaren per categorie kunnen worden vergeleken. Elk jaar wordt de nieuwe jaarbegroting eraan toegevoegd.

Eind 2020 heeft het bestuur een overheidsopdracht uitgeschreven voor het ontwerpen en realiseren van een eerste didactische tool in de vorm van een spel: "Een begroting in evenwicht". De uitdaging bestaat erin burgerzin op te wekken bij een jonger publiek dankzij de verspreiding van een "begrotingscultuur", de jongsten spelenderwijs begrotingskennis bij te brengen en een overzicht te bieden van de verschillende begrippen inzake de werking van een begroting en de gevolgen van politieke beslissingen voor die begroting. "Een begroting in evenwicht" is een analoog educatief spel, met digitale ondersteuning, ontworpen om in de klas gebruikt te worden door zowel Nederlandstalige als Franstalige jongeren uit de derde graad van het lager onderwijs en de eerste graad van het secundair onderwijs. Het spel "Een begroting in evenwicht" is ontwikkeld voor de verschillende Brusselse onderwijsnetten en -niveaus. Momenteel wordt het geproduceerd, en in 2022 zal het worden verdeeld onder de Franstalige en Nederlandstalige Brusselse scholen. Nieuwe initiatieven om ook de andere onderwijsniveaus te bereiken zullen worden bestudeerd.