Onze acties voor de externe betrekkingen

Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) is een van de belangrijkste fondsen van het cohesiebeleid, het grootste investeringsinstrument van de Europese Unie. Het EFRO is actief in alle Europese regio’s. Afhankelijk van hun specifieke situatie richt het fonds zich op territoriale ontwikkeling of de verbetering van de levenskwaliteit van de burgers in die regio’s. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is de directie EFRO van het bestuur Brussels International verantwoordelijk voor de voorbereiding, de uitvoering en de opvolging van de EFRO-programma’s. Voor de eerste keer stelde de directie zelf het nieuwe programma (voor 2021-2027) op. Dit beschrijft het EFRO-investeringskader voor de komende jaren.

Het programma, dat aansluit bij de Europese prioriteiten, zal meer dan 300 miljoen euro investeren in de volgende domeinen:

• innovatie, digitalisering en concurrentievermogen van ondernemingen met het oog op de regionale ontwikkeling (41%);

• investeringen in het leefmilieu ten gunste van de bewoners en de regionale ontwikkeling (45%);
• investeringen in huisvesting ten bate van specifieke groepen (5%);
• steun aan het stedelijke ontwikkelingsbeleid inzake uitrustingen (9%).

Een gesprek met Richard Quentin, eerste attaché bij de EFRO-directie en auteur van dit nieuwe programma. Vanwaar de keuze om dit programma door de EFRO-directie te laten opstellen? We vonden dat we hiervoor voldoende expertise in huis hadden. We hebben immers heel wat ervaring met deze materie en we staan dicht bij de spelers op het terrein. Het vorige programma werd opgesteld door een externe consultant. Door met hem samen te werken bij het opstellen van het vorige programma, hebben we veel opgestoken, maar nu wilden we zelf een ambitieus, realistisch en geloofwaardig programma schrijven. We moesten daarbij rekening houden met de vele uitdagingen en de eventuele moeilijkheden die de operatoren en het bestuur zouden kunnen ondervinden bij de uitvoering van de programmering. Die moeilijkheden kennen we maar al te goed, want we krijgen er tijdens ons dagelijkse werk mee te maken. In welke fasen verliep het schrijven van dit programma? Ter herinnering: de Europese programma’s die worden bepaald door de nationale Beheersautoriteiten (de gewesten in België) lopen over meerdere jaren, ze zijn gebaseerd op gemeenschappelijke op Europees niveau opgestelde regels en ze houden rekening met de realiteit van de nationale territoria. Aangezien de reglementen pas in juni 2021 werden aangenomen en de budgettaire verdeling pas plaatsvond in juli 2021, kregen we te maken met enkele onzekerheden, maar toch konden we stappen vooruit zetten. Ten eerste de goedkeuring in juni 2020 van een strategische nota die de context van de EFRO-interventie in Brussel afbakende (prioriteiten, algemene budgettering…). Vervolgens kreeg de EFRO-directie de opdracht om op basis van de strategische nota, de bijdragen van de partners van de programmering (met name adviesraden) en de aanbevelingen van de besturen, tussen juni 2020 en maart 2021 een geïntegreerd operationeel programma voor te bereiden dat voldeed aan de reglementaire verwachtingen en de gemaakte beleidskeuzes. Tussen maart en december 2021 heeft de directie EFRO daarom een voorontwerp van programma opgesteld, met een doeltreffende strategie voor het gebruik van de financiële middelen, door de ondersteunende operaties te beschrijven alsook de beoogde evoluties en de meetbare resultaten die uit de financiering voortvloeien. Er werd dus veel aandacht besteed aan de beschrijving van de acties van het programma. Op 3 februari 2022 hechtte de Brusselse Hoofdstedelijke Regering haar goedkeuring aan een voorontwerp van het EFRO-programma dat deze verschillende strategische gegevens (en diagnostische elementen) implementeert. Dit voorontwerp werd onderworpen aan een openbaar onderzoek en aan een raadpleging van de partners (adviesraden, …). In juli 2022 keurde de regering het ontwerpprogramma in tweede lezing goed. Het EFRO-programma werd vervolgens in september 2022 aan de Europese Commissie voorgelegd die een analyse uitvoert met het oog op de definitieve goedkeuring. We zijn trots dat we dit programma hebben mogen schrijven!

Een mede door Brussels International gecoördineerde officiële missie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in Kinshasa die tijdens de pandemie twee keer was uitgesteld, vond eindelijk plaats in maart 2022. Deze missie kaderde in de samenwerkingsovereenkomst die het Gewest in 2016 met de Stad Kinshasa sloot. Deze overeenkomst is een van de prioritaire overeenkomsten inzake ontwikkelingssamenwerking.

De banden tussen Kinois en Brusselaars zijn historisch, maar vooral diep menselijk. De zeer actieve Congolese diaspora draagt bij aan het bijzondere multiculturele karakter van Brussel.

De wens om deze overeenkomst te doen slagen kwam tot uiting in de ondertekening van een bijakte die nieuwe concrete samenwerkingen inzake leefmilieu, mobiliteit, digitalisering en een versterking van de administratieve en institutionele werking in het vooruitzicht stelt. Deze thema’s weerspiegelen de uitdagingen ook waar het Gewest mee te maken heeft.

Naar aanleiding van de ondertekening van deze bijakte bracht een delegatie uit Kinshasa, geleid door de gouverneur van de Stad Kinshasa, in mei 2022 een bezoek aan Brussel. Op het programma stonden vele ontmoetingen op politiek en bestuurlijk niveau. Dat leverde enkele concrete plannen op, zoals een proefproject inzake de digitalisering van het bevolkingsregister van een van de 24 gemeenten van Kinshasa, waarvoor het referentiekader in het tweede semester van 2022 werd opgesteld. Dit project dat van start ging in januari 2023 zal bijdragen aan een betere administratieve en institutionele werking, met name op het gebied van de registratie bij de burgerlijke stand.

Met de steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) neemt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest al meer dan 30 jaar lang het voortouw op het vlak van een geïntegreerde stadsvernieuwing. Dat kon de Eurocommissaris tijdens haar bezoek begin september 2022 met eigen ogen vaststellen op verschillende sites die tijdens voorgaande EFRO-programmeringsperiodes onder handen werden genomen, zoals Recy-K, COOP, de Grote Hal, ART2WORK en MAD. “Het Gewest mag zichzelf op de borst kloppen voor zijn uitvoering van de programmering 2014-2020”. Ze erkent daarmee de inspanningen die op het terrein werden geleverd. Dit harde werk zal worden voortgezet met het volgende EFRO-programma dat reeds 38% van het budget voorbehoudt aan acties voor het klimaat en 4% voor het behoud en herstel van biodiversiteit. Er wordt ook voorzien in de financiering van duurzame investeringen in de wijken, ter versterking van lokale initiatieven om Europa dichter bij de burgers te brengen.